-suliniummik aqutsisoq, immikkut siunnersorti, siunnersortaaneq

Kalaallit Nunaanni Peqqinnissaqarfik EPJ-mik (Napparsimasut pillugit qarasaasiakkut nalunaarsuisarfik) nutaamik pissarsiniarluni atuutsitsilerniarlunilu suliaqaleruttorpoq. EPJ pillugu suliniut Inussuk IT-mi, Kalaallit Nunaanni pisortaqarfinni ataatsimut aqutsisuni ingerlanneqarpoq, ukiorpassuillu tulliuttut ingerlaneranni Kalaallit Nunaanni peqqinnissaqarfimmi sullissinerit ineriartortilluarneqarnissaannut ikiorsiissutaasinnaasut, tassa digitalikkut pitsaanerpaamik aaqqiissutaasinnaasut qulakkeerneqarnissaat pillugu Kalaallit Nunaanni Peqqinnissaqarfik suleqatigilluarparput.
Tunngaviorpiartup taarserneqarnissaata saniatigut, paasissutissanik mianerinninnissaq, paasissutissanillu isumannaallisaanissaq suleriaaseqarnissarlu eqqarsaatigalugit digitaliseeriinissamut tunngaviit pitsaanerulersinniarlugit aamma suliassaqarpugut, tassa pitsaanerpaamik atuutsitsilernissaq aaqqiissutissanillu siunissami ineriartorteqqinneqarsinnaasunik pissarsiniartarnissaq siunertaralugit.

Piginnaasallit pillugit
Tamatigoortunik piginnaasallit peqqinnissatigut sullissinermi ingerlatseriaatsinik, suliniummik aqutsinermik, peqqissutsimut it-mik, digitaliseeriinermik il. il. paasisimasallit sulisussarsiarerusuppavut, Peqqinnissaqarfimmi EPJ-mik nutaaliaasumik atuisoqalernissaanut ikiuutaasinnaasut. EPJ-mut atatillugu suliniutit suliatigut ineriartortitsinissamut soqutiginartunik periarfissaqartitsipput, peqqissutsimullu tunngatillugu suliniutinik aqutsinissamut, attaveqartarnissamut, it-mut, isumannaallisaanermut digitaliseeriinermullu il. il. suliaqarnissamut periarfissiillutik. EPJ nutaaq assersuutigalugu nammineq napparsimasutut nalunaarsuiffimmik takunninnissamut, paasissutissanik napparsimmavinnut Kalaallit Nunaata avataaniittunut isumannaatsumik avitseqatigiiffeqartarnissamut, suleriaatsinik sunniuteqarluartumik ikorfartuilluarnissamut, immikkoortortat akimorlugit ataqatigiissitsinissamut - napparsimasoq ataaseq allattuiffik ataaseq Kalaallit Nunaanni Peqqinnissaqarfiup digitalikkut pitsaanerpaamik aaqqiissuteqarniarneranut ikorfartuisinnaasoq anguniagaraarput.
Kalaallit Nunaanni najugaqarnerit peqqinnissaqarfimmillu ilisimasaqarnerit iluaqutaassapput, siullertulli piginnaasallit pikkorissut suleqatigiinnik qanimut suleqateqarsinnaasut piginnaasaqarfinnilu ukunani ataatsimi arlalinniluunniit suliniutinik kivitseqataasinnaasut ujartorpavut:

1. Pilersaarummik suliniummillu aqutsineq
2. Peqqissutsimut tunngasunik siunnersuineq
3. Paasissutissanik isumannaallisaaneq aamma paasissutissanik mianerinninneq
4. Digitaliseeriineq atuutsitsilernerlu

Atorfiit inuttassarsiuunneqartut suliatigut inuttullu ineriartornissamut periarfissagissaartitsisut inuiaqatigiinnullu annertuumik pingaarutillit tamatigoortuupput, namminersorfiullutik unammillernartuullutillu. Suliffeqarfimmut persuarsiorfiunngitsumut suleqatinullu pikkorissunut pimoorussilluartunullu suleqataassaatit.
Iluaqutaassaaq suleqatigiinnut suleqataasinnaasutut imminut takusinnaaguit, ukunannga ukkatarinnittunut:

• Kalaallit Nunaanni inuiaqatigiinni pissutsinik ilisimasaqarluarneq inuiaqatigiinnillu sullissinissamut soqutiginninneq,
• teknikkikkut peqqinnissatigullu ilisimasat suliniutini ataatsimoortinneqarnissaat,
• sutigut tamatigut allakkatigut oqaluttariarsornikkullu attaveqarluartarnissaq,
• pilersaarusiorluarsinnaaneq aamma atuisut pilersuisullu suleqatigalugit aaqqiissutissarsiorsinnaaneq,
• it-ikkut suleriaatsinik nalinginnaasunik pingaartumillu peqqissutsimut it-mik paasisimasaqarneq,
• qiimasuuneq, sapiissuseqarneq suleqateqarsinnaanerlu
   

1. Pilersaarummik suliniummillu aqutsineq
Peqqissutsimut it-kkut atortut  aqunneqarnissaannut ataqatigiissaarneqarnissaannullu pilersaarutinut suliniutinullu aqutsisussarsiorpugut, it-kkut atortut digitalikkut aaqqiissuteqarnissamik qitiutitsilluni suliniutinik arlalinnik imaqartut pitsaanerusumik napparsimasunik isumaginnittarnissamut peqqinnissatigullu kiffartuussisarnissamut tunngaviliisinnaasut aqunneqarnissaannut. Qinnuteqartoq suliassaqarfinnik assigiinngitsunik suleqateqarsinnaassaaq aamma misissuinermut teknikkikkullu attuumassutilinnik allannguinissamut pikkoriffeqassaaq.

Suliassat:

• peqqissutsimut it-kkut atortunut digitaliseeriinermullu tunngatillugit pilersaarutinik/suliniutinik aqutsineq,
• aqutsisoqatigiit pillugit nalunaaruteqartarneq atugassaqartitsisarnerlu,
• suliniutit pilersuisullu pillugit missingersuusiorneq malitseqartitsinerlu,

• EPJ pillugu suliniutinut allaffimmi (PMO) ataqatigiissaarinermut aqutsinermullu peqataaneq,
• peqqinnissaqarfiup ingerlatsisuinik pilersuisuinillu suleqateqarneq.
   

2. Peqqissutsimut tunngasunik siunnersuineq
Kalaallit Nunaanni Danmarkimiluunniit peqqinnissaqarfimmi sulinermik misilittagalinnik peqqissutsimut tunngasunik siunnersortissarsiorpugut, peqqinnissatigut sullissinermi ingerlatseriaatsinik, suliassaasartunik it-millu ilisimasaqarluartunik - assersuutigalugu nakorsamut allatsitut, peqqissaasutut, nakorsatut imaluunniit EPJ-mik aqutsisutut sulisunik. Suliniutip ingerlanneqarnera tamaat suliniummik aqutsisunik aamma ilisimasalittut siunnersuisartutullu suliaqartunik assigiinngitsunik suliniuteqartunik suleqateqassaatit.
Suliassat:
Suliniutinut peqataaneq ukununnga tunngatillugit siunnersuisarluni:

• EPJ pillugu suliniummut tunngatillugu periusissiaq anguniakkallu
• misissueqqissaarnerit, ingerlatseriaatsinik aaqqiissutissaasinnaasunillu inerisaaneq pitsanngorsaanerlu,
• aaqqiissutaasinnaasunut piumasaqaatinik suliaqarneq pilersuisunillu oqaloqateqarneq,
• atuutsitsilernissamut, suleriaasissanik ilinniartitsinissamullu pilersaarusiorneq,

3. Paasissutissanik isumannaallisaaneq aamma paasissutissanik mianerinninneq
Paasissutissanik isumannaallisaanissamik aamma paasissutissanik mianerinninnissamik immikkut  ilisimasalinnik sulisussarsiorpugut, paasissutissanik isumannaallisaanissamut inuillu pillugit paasissutissat illersorneqarnissaannut malittarisassanik atuutsitsilersinnaasunik - assersuutigalugu ISO 27001. Peqqinnissaqarfimmi ingerlatseriaatsit peqqissutsimut tunngatillugu paasissutissat mianernartut illersorneqarnerannik pitsanngorsaasussat atuutsinneqalernissaat aaqqissuunneqarnissaallu sulisunit qitiutinneqassapput, sulisut sulinerminnik nuannarinnilersinneqarnissaat napparsimasullu toqqissisimalersinneqarnissaat siunertaralugit.
Suliassat:

• Paasissutissanik isumannaallisaanermut aamma paasissutissanik mianerinninnermut tunngatillugit aqutseriaatsimik (ISMS) atuutsitsilernissaq,
• piumasaqaatit suliamut attuumassutillit atuutsinneqalernissaat - soorlu ISO 27001,
• suliniuteqarnermi, aqutsinermi atortorissaarummillu pigisaqarnermi siunnersuineq,
• isumannaallisaaffinnik assigiinngitsunik annertusaaneq tunngavilersuinerlu,
• ilinniartitaanermik siunnersortittarnermillu paasititsiniaasarnernik inerisaaneq atuutsitsilernerlu,

4. Digitaliseeriineq atuutsitsilernerlu
Peqqinnissaqarfiup EPJ-mut nutaamut atatillugu suleriaasianik pitsanngorsaanermik aamma suleriaatsinik nutaanik atuutsitsilernermik misilittagalinnik digitaliseeriinermi siunnersortissarsiorpugut.   Misissuiffiusartuni teknologimik atuutsitsilersarnermik paasisimasaqarluassaatit.

Suliassat:
Suliniutinut peqataaneq ukununnga tunngatillugit siunnersuisarluni:

• misissueqqissaarnerit aamma atuutsitsilernissamut, suleriaasissanik ilinniartitsissutissanillu pilersaarusiornerit,
• ilinniartitsinissamut ilinniartitsinermilu atortussanut najoqqutassanik inerisaaneq,
• suleriaatsit tunngavigalugit ilinniartitsineq.

Uagut pilluta
EPJ pillugu suliniut aaqqissuussaanikkut Inussuk IT-mut - Kalaallit Nunaanni pisortaqarfinni ataatsimut aqutsisunut atassuteqarpoq. EPJ pillugu suliniummut atatillugu suliaqarninni aaqqissuussinermi pisortamut attaveqartassaatit. EPJ Peqqissutsimut Naalakkersuisoqarfimmut attuumassuteqartumi Kalaallit Nunaanni Peqqinnissaqarfimmi digitalikkut ingerlatsinermi qitiuvoq, nunap immikkoortuini tallimaasuni,  nakorsiartarfeqarfiusuni arfineq-pingasuusuni, Nuna tamakkerlugu kigutigissaasoqarfinni, Kalaallit Peqqissartut illuanni aamma peqqinnissaqarfiup Ingerlatsisoqarfiani atorneqartartoq.

Inussuk IT - Kalaallit Nunaanni pisortaqarfinni ataatsimut aqutsisut Namminersorlutik Oqartussani aqutsisoqarfiuvoq. It-mik digitaliseeriinermillu atuinerunikkut Kalaallit Nunaanni inuiaqatigiinni digitalikkut ineriartortitsinerulernissamik Naalakkersuisut anguniagaannik pingaarutilittut suliaqartut arlaqartut ilagivaatigut. Pisortat ingerlataanni digitaliseeriineq pitsaanerulersinniarlugu suliaqarpugut, taamalu it-p isumannaatsumik sunniuteqarluartumillu ingerlanneqarnissaanut suleqataalluta. Inussuk IT Kommuninit aamma Namminersorlutik Oqartussanit katitigaasumik siulersuisunit siulersorneqarpoq.

Suliffeqarfiup inissisimaffia
Suliffeqarfik tunngaviusumik Nuummiippoq, peqqinnissaqarfiulli immikkoortortaanut assigiinngitsunut angalasoqangaatsiartassaaq, pilersuisullu suleqatigalugit tamanna pisassalluni. Aamma ungasissumiit suliaqarsinnaaneq periarfissaassaaq imaluunniit - suliassat pisariaqartitallu apeqqutaatillugit ungasissumiit ornigulluniluunniit sulisoqarsinnaalluni.
Nuummi sunngiffimmi sammisassarpassuarnik periarfissaqarpoq, soorlu kulturimut illorsuaq, filmertarfik, naluttarfik, timigissartarfiit, cafiit, neriniartarfiit aamma peqatigiiffiit assigiinngitsut. Tamakkualu saniatigut Nuup eqqaani pinngortitaq assigiinngitsunik periarfissiivoq sisorartarfik golfertarfillu, kiisalu qajartornermut, imaatigut angalanernut, pisuttuarnermut allarpassuarnullu assigiinngitsunut sunngiffimmi sammisassanut periarfissiilluni.

 
Akissarsiat atorfinitsitaanermilu atugassarititaasut
Akissarsianut atorfeqartitaanermullu tunngasutigut piumasaqaatit, taakkununnga ilanngullugit atorfinikkiartorluni soraarlunilu angalanermut aamma pequtit nassiunneqarnerinut akiliunneqarsinnaatitaaneq, Namminersorlutik Oqartussat aamma pineqartup kattuffiata isumaqatigiinniarsinnaatitaasup akornanni isumaqatigiissutit piffissami atorfiniffiusumi atuuttut naapertorlugit, akisussaassuseqarnermut, piginnaasanut misilittakkanullu tunngatillugit isumaqatigiissutigineqassapput.
Aalajangersimasumik atorfininnissamut kiisalu piffissami killilimmi atorfininnissamut periarfissaqassaaq. Piffissaq suliffiusussaq aallaaviusumik tassaavoq sapaatip akunneranut akunnerit 40-t.

Inissaqarneq
Atorfimmut atatillugu inissaqartitsisoqarsinnaavoq. Qinnuteqartorli Namminersorlutik Oqartussani atorfeqarnerminut atatillugu sulisutut ineqareersimaguni, sulisunut inissiamik innersuussiffigineqarsinnaanini attatiinnassavaa. Sulisutut inigisaq atorfeqarnermut tunngasuuvoq, atorfeqarunnaarnermilu qimanneqartussaassalluni.

Qinnuteqarneq
Atorfik pillugu annertunerusumik paasisaqarusukkuit, aaqqissuussinermi pisortaq Carsten Ellehauge attavigisinnaavat, email cael@nanoq.gl, mobil +299 494401

Qinnuteqarnissamut killigititaasoq tassaavoq ulloq 10. juni 2025, atorfinitsitsinissamullu atatillugu oqaloqatiginnittoqartassalluni. Qinnuteqaat, CV, ilinniakkanut pikkorissarnernullu uppernarsaatit, kiisalu allagaatit attuumassutillit “Qinnuteqaat nassiuguk” toorlugu nassiunneqassapput.  e-mail-ikkut qinnuteqaatinik tigusineq ajorpugut.